Likovni program CZKD 2015 – Izložba i diskusija „Razobličavanje“

15-20. oktobar 2015.

Izložba i diskusija „Razobličavanje“

15. oktobar, 18h

Razgovor „Razobličavanje“

Nela Hasanbegović i Daniel Premec, Goran Škofić, Igor Bošnjak, Gjorgje Jovanovik, Miodrag Krkobabić
Moderira: Aleksandra Sekulić

Umetnici koje smo pozvali u diskusiju „Razobličavanje“: Nela Hasanbegović, Danijel Premec, Gjorgje Jovanovik, Goran Škofić, Igor Bošnjak, Miodrag Krkobabić prošli su obrazovanje umetničkih akademija, suočavanje sa mogućnostima i infrastrukturom umetničke produkcije u regionu bivše Jugoslavije, potom i u  širem međunarodnom kontekstu i sada svoje iskustvo artikulišu u umetničkoj produkciji i obrazovanju. U psihologiji pojam „shaping“ (oblikovanje) koristi se da opiše praksu sprovođenja sukcesivnog približavanja postojećeg odgovora kroz pokušaje i nagrađivanje segmenata ponašanja, do željenog odgovora. Da li smo vođeni do odgovora željenih za sistem koji ne postoji, da li je logika koja je osnova tim odgovorima neodrživa? Kako je smena državnih, obrazovnih, medijskih, kulturnih paradigmi u rasponu od oblikovanja u umetničkom obrazovanju do razobličavanja u umetničkoj produkciji promenila i same elemente tog ciklusa, da li je artikulisana i prenosiva u obrazovni i institucionalni sistem umetnosti – to su pitanja kojima se počinje diskusija Razobličavanje.

15. oktobar, 20h

Otvaranje izložbe Razobličavanje

Gjorgje Jovanovik, Goran Škofić, Igor Bošnjak, Nela Hasanbegović i Daniel Premec

Kustoskinja: Aleksandra Sekulić

Razobličavanje ima kao pojam u svakodnevnoj upotrebi negativnu konotaciju i sliči pojmu raskrinkavanje, pri čemu doslovno proces koji opisuje je oduzimanje nekog oblika, a drugi pojam oduzima krinku. Krinka ili maska se oduzima sa nekog tela ili entiteta, dok se u pojmu razobličavanje podrazumeva da nešto potejski preuzima oblik koji zavarava i koji se može oduzimanjem skinuti kao prevara. Ako se bavimo ovim pojmom u umetnosti, polju koje potiče iz vizuelnog, likovnog, on se može suprotstaviti pojmu oblikovanja, ili se može razmatrati kao poziv na preispitivanje zatečenih oblika stvaranja i oblika delovanja umetnosti, okvira lika i likovnosti.

Likovni program Centra za kulturnu dekontaminaciju u 2015. Realizuje se uz podršku Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije.

Izložba „Razobličavanje“, 15.-20.oktobar 2015.

Spisak radova i biografije umetnika

Nela Hasanbegović i Daniel Premec

Izgubljeni identiteti  │ Lost identities

Trokanalna video instalacija, HD, stereo │ Three-channel video installation, HD, stereo

Trajanje │ Duration: 13:17′ min, loop

Godina produkcije │ Year of production:  2013.

Kamera │Camera: Nela Hasanbegović, Daniel Premec, Iva Simčić
Montaža │Editing:  Nela Hasanbegović, Daniel Premec
Jezik │Language: Bosnian-Herzegovinian and English

Titlovi │Subtitles: English

Prijevod │Translation: Silvija Dervišefendić

Trokanalna video instalacija pod nazivom “Izgubljeni identiteti”, se u prvom planu bavi pitanjem kulturocida u Bosni i Hercegovini. Autori iz ličnog iskustva progovaraju o ‘bolesti’ bosanskohercegovačkog društva u kojem je kultura i kulturni identitet generalno na margini, a pogotovo vizuelna umjetnost. Trenutna situacija u kulturi je rezultat višegodišnje politike usmjerene protiv svega što nosi prefiks bosanskohercegovački, i najbolje oslikava trenutnu tendenciju stvaranja etno-konfesionalnog društvenog poredka. Tim tendencijama se nastoji spriječiti, historijski gledano, kontinuirano afirmiranje multikulturalnosti i kulturnog zajedništva u bosanskohercegovačkom društvu,  njegovanje kulturnih osobenosti svakog naroda, faktor uvezivanja a ne razdvajanja.

Muzeji i galerije najbolje oslikavaju probleme i životarenje čitave daytonske Bosne i Hercegovine, jer ostaju bez trajnog rješenja njihovog statusa i funkcionisanja. Vapaji i apeli za pomoć uprave i uposlenih u kulturnim institucijama, upućenih odgovornim političarima su rezultirali samo pukim obećanjima i jednokratnom financijskom pomoći. Okovani birokratskim nemarom i odlučni u tome da se ovakva agonija ne smije produžavati, uposlenici kulturnih institucija su bili prinuđeni da svoja vrata zatvore za recepijente. Umjetnička galerija BiH-a je prva koja je zatvorila svoja vrata za javnost 2011. godine, a za njom je  2012. godine uslijedilo zatvaranje Zemaljskog muzeja najznačanije kulturne institucije u Bosni i Hercegovini.

“Umjetnička galerija je kao modul – kolektor memorije koji oslikava naš identitet i  multikulturalnost. Primarni cilj modula je da čuva, njeguje i educira generacije novih, mladih naraštaja, koji moraju biti svjesni njegove neprocjenjive vrijednosti. On kolektira djela kultnih ličnosti, koje su participirale u izgradnji našeg društva, kulturnog identiteta i historije umjetnosti. “ Umjetnica Nela Hasanbegović je umjetničkom intervencijom u javnom prostoru pod nazivom „ZATVORENO ZA JAVNOST  // CLOSED TO PUBLIC“, reagovala na situaciju u kojoj se nalazi Umjetnička galerija BiH-a. Projekcija lanaca – okova na fasadi Umjetničke galerije BiH, je imala za cilj da podstakne građane/građanke Sarajeva i BiH da se pridruže i progovore o ovom za kulturni identitet značajnom pitanju, a ne da svojom šutnjom sudjeluju u razaranju multikulturnog identiteta Bosne i Hercegovine. Nakon prve umjetničke reakcije uslijedila je druga umjetnička intervencija, zvučna instalacija Daniela Premeca pod nazivom „VRIJEME JE ZA UZBUNU // IT IS TIME FOR ALERT”. Autor je  „reagovao na sveopću situaciju  u državi,  njenu  refleksiju na kulturu, na institucije kulture od državnog  značaja i gubitak kulturnog identiteta. Oglašavanjem sirene za opću opasnost u trajanu od 30′ min. sa fasade Umjetničke galerije BiH-a,  želim da skrenem pažnju građanstva da je situacija alarmantna.„ Autor na iritantan i provokativan način želi skrenuti pažnju javnosti da je bosanskohercegovačko društvo na pragu kolapsa čije će konsekvence imati refleksiju i na buduće generacije.

Nela Hasanbegović i Daniel Premec su inicijatori happening (hepeninga) koji se desio u februaru 2012. godine na tržnici Grbavica. Gdje su sa grupom internacionalnih umjetnika/umjetnica dijelili čaj prodavačima i kupcima, kao povod za dijalog. U trokanalnu video instalaciju su uključeni intervjuji, u kojima se pored odgovora na pitanja o problemima kulturnih institucija i kulture u cjelini, spontano dešavaju razgovori o egzistencijalnim sferama života ispitanika, socijalnom statusu i problemima unutar polja obrazovanja. Tržnica je odabrana ciljano, kao meeting point, jer je tržnica i u prošlim stoljećima predstavljala trg za izjašnjavanje javnog mnijenja.

Kompleksna politička situacija, manjkavost podrške umjetnički nadarenim kadrovima, neadekvatna strategija osnaživanja kulturne industrije i neadekvatan odnos prema kulturno-historijskom naslijeđu u Bosni i Hercegovini, uslovili su nastavak teškog stanja i u 2015. godini.

Ovo djelo nosi poruku koja se pored Bosne i Hercegovine referira i na druge zemlje regiona, u kojima se dešavala slična ili ista situacija sa zatvaranjem muzeja i galerija.

Priča o ribi│Story about fish │ Autorica: Nela Hasanbegović

Video instalacija, HD, stereo, BW │ Video installation, HD, stereo, BW

Trajanje │ Duration: 5′ min, loop

Godina produkcije │ Year of production:  2013.

Kamera │Camera: Nela Hasanbegović
Montaža │Editing:  Nela Hasanbegović
Jezik │Language: Bosnian-Herzegovinian

Video instalacija Priča o ribi je djelo autobiografskog karaktera, koje govori o teškom djetinjstvu, porodici, ratu i gladi. Rekonstrukcija ovog istinitog događaja izvedena je u formi video performancea.

Pjesma koju pjevuši desetogodišnja djevojčica je: „May there always be SUN„, kompozitor Arkady Ostrovsky.

Uvjek nek’ bude SUNCE,                 May there always be SUN,

Uvjek nek’ bude NEBO,                   May there always be SKY,

Uvjek nek’ bude MAMA,                 May there always be MOM,

Uvjek nek’ budem JA!                      May there always be I !

Igor Bošnjak

Transformers

video / hdv / color / sound / 8:35 min

Godina produkcije/year of production: 2015

U spomen na jednu od najkrvavijih i najtežih bitaka koju su partizani vodili u Drugom svjetskom ratu, bitku na Sutjesci, podignut je monumentalni spomenik na Tjentištu, koji je godinama privlačio milione turista i bio nezaobilazna destinacija đačkih ekskurzija. Bitka na Sutjesci ili Peta ofanziva odvijala se od 15. maja do 15. juna na prostorima Crne Gore, istočne Hercegovine i istočne Bosne, a završne i najkrvavije borbe su se odigrale na području rijeke Sutjeske i planinama koje je okružuju. Izgled spomenika, koji je dio memorijalnog kompleksa Dolina heroja, osmislio je vajar Miodrag Živković, a spomenik je niknuo 1971. godine.

Transformers su medijska franšiza kompanija za proizvodnju igračaka, američke Hasbro i japanske Takara Tomy. Inicijalno, linija igračaka koje se transformišu kao franšiza igračaka Transformers osnovana je 1984., i u osnovi joj je moć transformacije vanzemaljskih robota (Autobots, Decepticons) u stalnoj borbi za moć i mir. U svojoj istoriji od nekoliko decenija, franšiza obuhvata stripove, igračke, animirane filmove, video igre i filmove.

Ovaj video se poigrava vizuelnim kodovima i značenjima, te preispituje ko je zapravo idejni tvorac ili kreator vizuelnog identiteta transformersa.

Goran Škofić

BLACK / video performance

Tehnika/Technique: video Full HD, screen projection
Trajanje/Duration: 09.29, loop 
Godina/Year: 2014

On the black background, there is a man who with a performative action merges with the background.

Na crnoj pozadini je čovek koji performativnom akcijom sebe utapa u pozadinu.

U autorovim radovima nalazimo interes za utjecaj globalizacije na otuđenje pojedinca. Društvo je prividno povezanije nego ikad zahvaljujući suvremenim tehnologijama. Paradoksalno, te iste tehnologije autor koristi u prikazivanju tog otuđenja. U posljednjim radovima, autor koristi Crno na razne načine; kao pozadinu, kao element iscrtavanja ili kao sami pigment, pritom autoreferencijalno ukazujući na neka simbolička i mentalna stanja u odnosu na okolinu koja ga okružuje. U videoizvedbi Black, pigment crne shvaćen je kao generirana količina informacija, a akcijom premazivanja tijelo se stapa s pozadinom i nestaje kao jedinka.

Specifičnim autorskim pristupom koji je prilagođen tehničkim mogućnostima medija, te korištenjem konkretnog prostora, autor postavlja figuru između stvarnog i virtualnog, realnog i iluzije, vidljivog i nevidljivog stanja. Upotrebom vlastitog lika ističe svoju involviranost u prostoru i vremenu kojem pripada, ujedno naglašavajući vlastitu neizuzetost iz opće društvene fenomenologije.

Gjorgje Jovanovik

„Multifunkcionalni ranac za proteste”, deo projekta Pronalasci za vas, divni ljudi!

Ovaj rad kao i ceo projekat je pokušaj prenošenja iskustva čuvenih Ćindogu japanskih pronalazaka i tog koncepta u makedonskom kontekstu, i kroz njih promišljanja naše navike, svakodnevne aktivnosti, kao i  pokušaj opservacije međuljudskih odnosa.

Ovi pronalasci su dizajnirani kako bi rešili mnoge probleme u svakodnevnom životu, kod kuće, na poslu, u  prodavnici i oni su uvek tu za nas da nam  olakšaju naše potrebe.

Realni, ali u isto vrijeme nadrealni, oni su tu kao jedna vrsta mosta između onoga što jesmo i ono što želimo biti.

Biografije umetnika

Nela Hasanbegović (1984., Sarajevo, Bosna i Hercegovina) vizuelna umjetnica.

Od 2013. godine pohađa doktorski studij likovnih umetnosti – vajarstva na Fakultetu likovnih umetnosti, Univerzitet umetnosti u Beogradu. Magistrirala [2010. god.] i diplomirala [2007. god.] na Akademiji likovnih umjetnosti, Odsjek kiparstvo, Univerzitet u Sarajevu, BiH. Srednju školu primijenjenih umjetnosti u Sarajevu, Odsjek kiparstvo, zavšila 2002. godine. Proteklih devet godina kroz samostalne i grupne izložbe aktivno učestvuje u savremenoj inozemnoj i domaćoj likovnoj sceni. U svom umjetničkom radu koristi se različitim medijima od skulpture i objekata do instalacija, performansa i videa. Dobitnica je nekoliko prestižnih nagrada, priznanja i stipendija.  Članica udruženja likovnih umjetnika Bosne i Hercegovine od 2007. i Udruženja za kulturu i umjetnost Crvena od 2011. Od 2012. godine zaposlena na Akademiji likovnih umjetnosti u Sarajevu, Univerzitet u Sarajevu, u zvanju asistentice na nastavnom predmetu Metodika likovnog odgoja.

Daniel Premec (1976., Sarajevo, Bosna i Hercegovina) vizuelni umjetnik.

Od 2012. godine pohađa doktorski studij likovnih umjetnosti – vajarstva na Fakultetu likovnih umetnosti, Univerzitet umetnosti u Beogradu. Magistrirao [2008. god.] i diplomirao [2001. god.] na Akademiji likovnih umjetnosti, Odsjek kiparstvo, Univerzitet u Sarajevu, BiH. Od 2004. do 2013. godine stručni saradnik u nastavi na oblasti kiparstvo, na ALU, Sarajevo, BiH. 2013. godine izabran u zvanje višeg asistenta na oblasti kiparstvo, Odsjek kiparstvo, na Akademiji likovnih umjetnosti u Sarajevu, Univerzitet u Sarajevu, BiH. Zadnjih dvadeset godina kroz samostalne i grupne izložbe aktivno učestvuje u savremenoj inozemnoj i domaćoj likovnoj sceni. Dobitnik je nekoliko prestižnih nagrada, priznanja i stipendija. Član ULUBiH-a od 2003. god. Član upravnog odbora ULUBiH-a od 2006. do 2009., a od 2010. god. predsjednik umjetničkog savjeta.

Igor Bošnjak rođ. 1981.godine u Sarajevu, trenutno živi  i radi u Trebinju (BiH). Diplomirao na Akademiji likovnih umjetnosti u Trebinju 2005. Najčešće se izražava u oblasti  filma, videa i instalacije. Trenutno zaposlen u zvanju docenta na Akademiji likovnih umjetnosti u Trebinju. 2006 je osnovao nezavisnu platformu za savremenu umjetnost namaTREba projekat. 2008 je magistrirao na Interdisciplinarnim studijama na grupi za Teoriju Umetnosti i Medija na Univerzitetu Umetnosti u Beogradu. Radovi su mu prikazani u: Kunsthalle Wien, Austria; New Cinema & Contemporary Art, Rencontres Internationales, Gaîté Lyrique & Palais de Tokyo, Paris;  Kunsthal  Charlottenborg, Copenhagen;  Moscow Museum of Modern Art;  Agnes B. Foundation, Galerie du Jour, Paris; 55th October Salon, Belgrade City Museum;  Atopia Film & VideoKunst Gallery, Oslo;  CAM Casoria, Contemporary Art Museum, Naples;  Kunst Museum, Bonn;  Galleria d’ Arte Moderna Palazzo Forti, Verona; Hong Kong Art Hall; New Cinema & Contemporary Art, Rencontres Internationales, Haus der Kulturen der Welt, Berlin; Museum of Contemporary Art RS, Banja Luka;  Point Ephemere, Paris;  Contemporary Music  Centre, Dublin;  Espacio Center Canarias, Tenerife;  Fabbrica del Vapore, Milan;  Center of Contemporary Art, Plovdiv;  Budapest Art Fair Mucsarnok, Budapest;  Spazio Monitor, Museum of Contemporary Art, Rome;  2nd Project Biennial D-0 ARK Underground, Konjic;  Tapetenwerk Halle C, Leipzig;  Gallery Remont, Belgrade;  MOCAV Museum of Contemporary Art Vojvodina, Novi Sad; National Art Gallery B&H, Sarajevo…

Goran Škofić (Pula, 1979) radi kao multimedjalni umjetnik i filmski autor. Diplomirao je na umjetničkoj akademiji u Splitu – film i video odsjek. Njegovi radovi uključuju foto i video kolaže, video performanse, eksperimentalni film, zvuk i prostorne instalacije, u kojima istražuje i problematizira poziciju pojedinca unutra raznih socijalnih i društvenih sfera. Društvena kontrola, manipulacija, manjkavost tijela, društveni aspekti i apsurdi svakodnevnice stalna su teme njegovog rada.

Izlaže u galerijama i muzejima u Hrvatskoj i inozemstvu. Također, održao je brojne prezentacije u umjetničkim institucijama i školama te sudjelovao na međunarodnim festivalima i bijenalima. Dobitnik je nagrade Radoslav Putar kao najbolji hrvatski umjetnik do 35 godina starosti, nagrade na bienalu mladih Europe i Mediterana, nagrarede Oktavian i Jelena Rajković za Danima hrvatskoga filma. Boravio je na umjetničkim rezidencijama u Europi, Sjevernoj i Južnoj Americi. Živi i radi u Zagrebu.

Gjorgje Jovanovik (Skopje, 1980) diplomirao je (2003) na Fakultetu likovnih umetnosti u Skopju. Realizirao je samostalne izložbe i performase u Makedoniji, Srbiji, Kosovu, Hrvatskoj, Sloveniji, Austriji i SAD čiji je glavni fokus integracija i dezintegracija modernog čoveka. U svojim delima razmatra ljudske odnose u kontekstu opšteg stanja redefinisanja univerzalnih vrednosti, relacije čovek- društvo i konsumerizam kao ključni faktor modernog života, politiku kao faktor raspadanja gradova, država i porodica. Radi instalacije, performanse, objekte, video, fotografije i kolaže da bi tako postigao transformaciju umetničkog i individualnog izraza.

Selektirane samostalne izlože: Pronalazci za vas, divni ljudi! (2014), Muzej savremene umetnosti, Skopje, Ispovesti jednog žderaća kolača, (2013), Studio Golo Brdo, Rovinj, Fragmentirana arhiva umetnika iz zemlje u tranziciji, (2010), MC Gallery, New York, It’s  Complicated , (2010) Gallery Centrum, Graz i dr.

Učestvovao je na brojnim grupnim izložbama : Nationless, (2015), Muzej istorije Jugoslavije, Beograd, Muzej savremene umetnisti, Solun,  Balkon zum Balkan, Baden Baden (2014); Vienna Independent Shorts;  Solidarnost – Nezavršeni projekat, Skopje (2014), Balkan?, Bazel (2013); Participacija – Participativne prakse kao umetnička strategija,Tirana (2013); Re-locate, Istanbul (2012); Shelter, Hamptons, (2011); 255.804 km2, Beč (2011); 4. Performans festival, Kairo (2010); Kataklizma i kreativnost, Skopje (2008); Weil gallery, Korpus Kristi (2007) i dr.

Realizirao je više rezidencijalnih boravka u  IAAB, Basel, TICA -Tiran, La Cité internationale des Arts  u Parizu, Watermill Centre i ISCP u Njujorku, Apartment project u Istanbulu i Cultural City Network u Gracu.

Za svouj praksu dobio je nagrade „Danas” (2009); nagradu Međunarodnog video festivala „Alternativni film/video“, Beograd (2009); Akto Festival, Bitola (2012), kao i nagradu 10. Bienala mladih, Skopje (2013).

Foto: Srđan Veljović